Vào
khoảng tháng 7 năm 1944, một máy bay Mỹ bị quân Nhật bắn rơi ở Hoà An,
Cao Bằng. Phi công Mỹ nhảy dù rơi xuống cánh rừng đã bị du kích địa
phương bắt. Lúc này Mỹ ở trong phe Đồng minh chống phát xít. Phi công Mỹ
được đưa đến chỗ chúng tôi. Bác gọi tôi đến, chỉ thị:
- Tuy ta còn thiếu thốn, nhưng các chú cố gắng cho anh ta ăn uống tương đối, cư xử tử tế, nhân đạo để họ hiểu ta.
|
Bác Hồ với các chiến sỹ lái máy bay
|
Vâng lệnh Bác, chúng tôi đã làm như vậy.
Phi công Mỹ được ăn với khẩu phần hơn chúng tôi. Sau đó mấy ngày, Bác
cho đưa anh ta đến gặp Bác. Bác hỏi chuyện bằng tiếng Anh. Người phi
công vô cùng ngạc nhiên, trố mắt nhìn Bác đầy vẻ kính phục, không sao
hiểu nổi ở chốn rừng núi này lại gập được một ông già gầy guộc, mặc áo
chàm với đôi mắt rực sáng lại nói tiếng Anh rất thành thạo, am hiểu
phong tục nước Mỹ.
Sao (Shaw) - tên người phi công - tha
thiết xin được thả về bộ chỉ huy Mỹ đang đóng trên đất Trung Quốc, dù có
phải tốn phí đến bao nhiêu khi về nước cũng xin Chính phủ Mỹ và gia
đình lo chịu.
Bác mỉm cười và giải thích thêm:
- Các anh trong quân đội Đồng minh, cùng
chung một mục đích chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ hoà bình
thế giới. Chúng tôi cư xử với anh như thế này là thể hiện những cam kết
thiện chí chứ không phải dùng anh vào mục đích kiếm lợi. Sao đã hiểu và
càng kính phục, tin tưởng Bác. Sau đó, chính anh ta đã được Bác cho theo
sang Côn Minh, trao lại cho Bộ tư lệnh Mỹ.
… Bác ở Trung Quốc về được một thời gian,
Bộ Tư lệnh quân đội Mỹ điện cho Bác, xin được cử người sang để hợp tác
bằng cách họ sẽ cho người nhảy dù xuống căn cứ Tân Trào. Tôi lại được
Bác giao nhiệm vụ đón 5 người Mỹ này. Chúng tôi đốt lửa lấy khói làm ám
hiệu cho máy bay biết mục tiêu. Khi họ nhảy dù xuống, chúng tôi tập hợp
bộ đội hoan hô họ. Họ rất cảm động trước việc làm đó của ta. Sau khi
tiếp nhận 5 nhân viên tình báo quân sự Mỹ, họ đều được Bác giao nhiệm
vụ. Bác chỉ thị thành lập đại đội Việt - Mỹ và chỉ thị tôi làm đại đội
trưởng.
Một người Mỹ mang hàm thiếu tá tên là
Tô-mát làm tham mưu trưởng đại đội. Lúc đó, tôi còn nhớ là đi rất tự
hào. Tôi thưa với Bác là nếu thiếu tá làm tham mưu trưởng, thì đại đội
trưởng gọi là cấp gì, nào ngờ nét mặt Bác nghiêm lại. Bác bảo:
- Chú phải lo hoàn thành nhiệm vụ cho
tốt, dù tá hay tướng, đã là một chiến sĩ cách mạng cũng đều phải lo phục
vụ nhân dân cho tốt cả.
Từ bấy đến nay tôi luôn luôn nhớ lời dạy ấy.
(Theo lời kể của Thượng tướng Đàm Quang Trung)