Thực hiện Dự án thí điểm tuyển chọn 600 trí thức ưu tú, có trình độ Đại học tăng cường về làm Phó chủ tịch UBND xã thuộc 62 huyện nghèo trên cả nước, tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện xong việc xét duyệt, tuyển chọn 61 trí thức trẻ. Trước mặt các trí thức trẻ (gọi tắt là đội viên) là những khó khăn, khó khăn vì chưa có kinh nghiệm, về những nét văn hóa riêng mang tính vùng miền và điều kiện công tác.

Để có cái nhìn toàn diện về những khó khăn mà các đội viên sẽ phải vượt qua, chúng tôi đã ghi nhận tại một số địa phương chuẩn bị đón nhận trí thức trẻ về làm PCT xã.

         Ngược hàng trăm kilômet từ TP. Thanh Hóa về vùng phía Tây tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi về những xã chuẩn bị đón PCT xã theo dự án 600 trí thức trẻ. Hầu hết những địa phương chuẩn bị tiếp nhận là những xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn và mới chỉ có một Phó chủ tịch xã.

         Về vùng đặc biệt khó khăn của huyện Như Xuân (Thanh Hóa) gồm 6 xã mà người ta thường gọi là vùng Sáu Thanh. Con đường nhựa quanh co nối liền các xã với nhau dẫn chúng tôi về Thanh Hòa, một trong 6 xã của vùng Sáu Thanh. Dạo một vòng quanh xã, chẳng có lấy một mét đường bêtông liên thôn xóm chỉ độc là đường đất lổm nhổm đất đá, trời nắng thì chớ chứ trời mưa chẳng ai dám đi bằng xe máy. Dừng lại ở một ngã ba đường, gặp một cụ già người dân tộc Thái, chúng tôi hỏi thăm về thôn xa nhất cách trung tâm xã bao nhiêu kilômet thì cụ liền nói ngay “thôn cách xa xã nhất là thôn Thanh Sơn, khoảng 24 km chú ạ, nếu muốn gần hơn thì phải đi bộ qua đồi và vài con dốc để đến”. Đó có lẽ là điều chúng tôi sũy nghĩ nhiều nhất và cũng không riêng gì xã Thanh Hòa, hầu như ai cũng biết rằng giao thông trên những xã vùng cao là vậy, một nét riêng không thể khác được bởi diện tích tự nhiên ở những nơi này chủ yếu là đồi, núi lượn quanh.

         Tìm về ủy ban xã, chúng tôi gặp anh Lương Xuân Thạch, Chủ tịch xã Thanh Hòa vào cuối giờ trưa, tuy tiết trời không nóng nhưng mỗi chúng tôi ai cũng toát mồ hôi bởi những con đường đồi dốc khúc khủy. Qua cái bắt tay và chén nước có mùi vị là lạ được nấu từ nhiều loại lá rừng (loại lá người dân vùng cao thường hái ở trong rừng về làm chè uống nước), anh Thạch bắt đầu chia sẻ những khó khăn của cán bộ ở đây cũng như đời sống của bà con.

        Anh Thạch cho biết, diện tích tự nhiên của xã là hơn 8.660 ha (87% diện tích là đất lâm nghiệp) được chia làm 6 thôn, toàn xã chỉ có 496 hộ (trong đó có 235 hộ nghèo) với gần 2.971 khẩu.

        Khi chúng tôi hỏi về dự án 600 trí thức trẻ làm PCT, anh Thạch liền cắt lời chúng tôi và nói ngay: “Tôi thấy việc Nhà nước đưa ra dự án này rất phù hợp, chúng tôi ủng hộ lắm. Có cán bộ trẻ về sẽ năng nổ hơn, với lại các bạn trẻ được đào tạo, có trình độ sẽ xử lý công việc nhanh hơn. Xã mới nhận được thông báo của huyện, tuy chưa biết là nam hay nữ, ngành học là gì nhưng tôi tin sức trẻ và lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ sẽ giúp các bạn vượt qua khó khăn”. Đề cập đến những khó khăn đối với một cán bộ trẻ mới về khi chưa có kinh nghiệm, anh Thạch có vẻ còn băn khoăn nhiều điều. Ở đây không như dưới xuôi, có khi cán bộ xuống dân triển khai kế hoạch, công việc gì đó, người dân họ nghe thì cứ nghe, đồng ý thì đồng ý nhưng chưa hẳn họ đã làm. Bản thân tôi đã nhiều năm công tác tôi biết rõ điều đó, hơn nữa xã tôi có tới 95% bà con là người dân tộc Thái, tôi sợ cán bộ trẻ về mà không biết, hiểu tiếng Thái thì sẽ khó lắm. Nói rồi anh kể tiếp, có lần anh xuống thôn triển khai lịch nông vụ cho bà con, khuyến cáo bà con không được cấy vào những ngày rét đậm rét hại đang diễn ra. Khi đó cả thôn đều đồng ý, nhưng chúng tôi vừa về thì bà con liền xuống đồng cấy một loạt, không còn cách nào khác chúng tôi đành phải lập biên bản với bà con nếu sau này lúa mà chết rét thì bà con tự chịu trách nhiệm, chúng tôi sẽ không miễn giảm thuế, sản.

          Khó thế đấy các chú ạ! Thế rồi chúng tôi rút kinh nghiệm, nếu có triển khai kế hoạch hay việc làm gì thì cũng phải vận dụng từ thực tế chứ không thể cứ nguyên tắc mà làm, kể cả chỉ đạo của cấp trên. Và đặc biệt là bản thân người làm cán bộ phải làm, làm bằng thực tế để bà con thấy việc đó là đúng, là thực tế chứ chỉ nói bằng lời hay bằng văn bản thì không ăn thua đâu.

Đề cấp đến công tác chuẩn bị tiếp nhận đội viên sau khi tập huấn, anh Thạch cho biết, chúng tôi đã sẵn sàng tiếp nhận, biết trước những vấn đề còn băn khoăn nhưng bằng kinh nghiệm chúng tôi sẽ giúp đỡ các bạn trẻ sớm hòa nhập. Hiện xã không có khu nhà tập thể, trước tiên nếu các bạn trẻ về chúng tôi sẽ bố trí ở tại khu tập thể của trường học.

Khác với Thanh Hòa, xã Bình Lương (Như Xuân) lại có tới 4 dân tộc (Dân tộc Thái, Thổ, Mương, Kinh) khác nhau cùng chung sống. Anh Đinh Tấn Tuấn, Chủ tịch UBND xã nói: “Theo tôi, những khó khăn đầu tiên của các bạn trẻ trong dự án thì hầu như xã nào cũng có, điều quan trọng là cán bộ của xã đó phải tận tình giúp đỡ các bạn ấy. Hơn nữa bản thân là những người chưa quá 30 tuổi, tôi tin rằng sức trẻ và bản lĩnh của tuổi trẻ sẽ giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

           Ông Nguyễn Thanh Phương, Phó chủ tịch UBND huyện Như Xuân cho biết, địa phương rất ủng hộ dự án. Chúng tôi đã sẵn sàng tiếp nhận các bạn trẻ. Toàn huyện Như Xuân đợt này có 14 xã được bổ sung PCT, tuy trước mắt các bạn trẻ còn có nhiều khó khăn nhưng tôi nghĩ họ đều có trình độ, cộng với sức trẻ thì không lâu sau họ sẽ trở thành những cán bộ đủ đức, đủ tài để phát triển kinh tế, văn hóa, giúp các địa phương xóa đói, giảm nghèo như tinh thần dự án đưa ra.

           Sau khi ghi nhận về thực tế tại các địa phương, chúng tôi đã tìm gặp những bạn trẻ, những đội viên của dự án trước ngày nhận công việc.

          Bạn Nguyễn Thị Hương, 23 tuổi (người trẻ nhất trong 61 đội viên của tỉnh Thanh Hóa) và tốt nghiệp ngành Xã hội học với tổng điểm trên 8 điểm nên trông Hương vừa trẻ trung, nhiệt huyết vừa tỏ ra khá lanh lợi trong các vấn đề xã hội. Chia sẻ về cảm xúc của mình Hương nói: “Em mới ra trường và được lựa chọn vào 61 trí thức trẻ về làm PCT xã. Biết tin trúng tuyển em vui lắm, tuy chưa thực tế làm việc nhưng với kiến thức đã được học và hướng dẫn của Bộ, ngành em tin mình sẽ làm tốt công việc. Em là người dân tộc Kinh, em biết lên xã vùng cao công tác sẽ rất khó khăn nếu không đồng ngôn ngữ nên em xác định ngoài công việc hàng ngày em sẽ chuyên tâm vào học tiếng của các dân tộc trên địa bàn xã mình công tác”.

           Còn bạn trẻ Bùi Văn Nhân, 25 tuổi, người duy nhất được cử về huyện phía Tây xa nhất của Thanh Hóa, huyện Mường Lát. Sắp tới Nhân phải rời xa gia đình hơn 100km để công tác. Là người dân tộc Mường và tốt nghiệp ngành Sư phạm địa lý, sau khi ra trường Nhân đã từng làm bí thư chi đoàn tại thôn nhà. Nhân nói, tuy xa gia đình và lên huyện vùng biên của Thanh Hóa nhưng em không ngại khó khăn. Em nghĩ được phực vụ nhân dân là em hạnh phúc rồi, em chưa lập gia đình riêng nhưng em cũng chưa nghĩ tới việc đó, khi nào công việc ổn định em mới tính. Em hứa sẽ cố hết sức mình để hoàn thành nhiệm vụ.

          Hiện tại, tỉnh Thanh Hóa và bộ Nội vụ đang triển khai lớp bồi dưỡng cho 61 trí thức trẻ của Thanh Hóa. Sau hơn 3 tháng nữa họ sẽ chính thức nhận công tác. Tin rằng những trí thức trẻ bằng trình độ và sức trẻ của mình sẽ vượt gian nan, hoàn thành nhiệm vụ.

          Chúng tôi chia tay những vùng đất khó đang tĩnh lặng trong bạt ngàn rừng núi để trở về nơi phố thị đầy ồn ào và nhận ra rằng, đâu đó ở mọi miền Tổ quốc đang có những con người, những thanh niên dồn cả tuổi xuân của mình cho quê hương, đất nước vì một ngày mai giàu đẹp hơn.

Bài, ảnh: Văn Hải – PV Báo Tuổi Trẻ Thủ Đô tại Thanh Hóa