Thẩm tra các báo cáo này, Chủ
nhiệm UB Tư pháp QH Nguyễn Văn Hiện nhận định trong năm 2011, Chính phủ, Viện
Kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân tối cao đã có nhiều cố gắng khắc phục khó
khăn để thực hiện nhiệm vụ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn
xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Song vẫn còn những hạn chế
trong đánh giá thực trạng, hiệu quả và hạn chế của công tác phòng chống vi phạm
pháp luật và tội phạm, xét xử và thi hành án.
UB Tư pháp cho rằng việc dự báo
tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm chưa được chú trọng đúng mức, nên chưa
kịp thời đề ra các biện pháp phòng ngừa; quản lý nhà nước trên các lĩnh vực môi
trường, kinh tế, văn hóa, xã hội còn thiếu chặt chẽ, chưa chú trọng đôn đốc kiểm
tra việc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ về phát triển kinh tế xã hội, vẫn
để xảy ra tình trạng lợi dụng kẽ hở của pháp luật.
Ông Hiện nêu ví dụ vẫn còn nhiều
lao động nước ngoài làm việc ở Việt Nam không đủ điều kiện về tay nghề, không có
giấy phép lao động; tai nạn giao thông gia tăng, nhiều vụ nghiêm trọng gây thiệt
hại lớn về người và của; việc bài trừ các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm,
đánh bạc chưa thực sự hiệu quả; tội phạm vị thành niên gia tăng…
Chủ nhiệm UB Tư pháp còn đề cập
đến việc người dân tham gia phòng chống tội phạm chưa được bảo vệ đúng mức: “Còn
xảy ra hiện tượng người dân tích cực tham gia phòng trào bảo vệ an ninh Tổ quốc
bị trả thù, xâm phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, thậm chí cả sinh mạng”.
Ông Hiện còn chỉ ra tình trạng
chống người thi hành công vụ gia tăng, nhưng chưa được xử lý đúng mức; các vi
phạm trong lĩnh vực môi trường xảy ra phổ biến nhưng việc phát hiện và xử lý của
các cơ quan có thẩm quyền còn nhẹ, có hiện tượng lạm dụng xử lý hành chính; đối
với các vi phạm trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, tham nhũng, việc phát hiện
và xử lý cũng chưa tương xứng…
Công tác điều tra, xử lý tội phạm
trong thời gian qua đã hạn chế được tình trạng oan sai song UB Tư pháp thấy
Chính phủ chưa đánh giá đầy đủ toàn diện chất lượng và hiệu quả của công tác
này.
Theo ông Hiện, một phần nguyên
nhân là nhiều cơ quan trong hệ thống phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm
còn chạy theo giải quyết các sự vụ mà chưa chú trọng các biện pháp phòng ngừa.
UB Tư pháp kiến nghị Chính phủ
hàng năm yêu cầu các địa phương báo cáo tình hình phòng chống vi phạm pháp luật
và tội phạm cho QH với đầy đủ thông tin có chất lượng. Các cơ quan chịu trách
nhiệm phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm cũng cần chú trọng nâng cao chất
lượng cán bộ.
QH sẽ dành cả ngày mai (26/10) để
thảo luận các báo cáo này. Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu
yêu cầu các ĐB tập trung phân tích rõ hơn tình hình tội phạm và vi phạm pháp
luật, nhất là những biểu hiện mới đang gây bức xúc, được nhân dân đặc biệt quan
tâm, đồng thời chỉ rõ nguyên nhân, dự báo tình hình tội phạm và vi phạm pháp
luật thời gian tới.