Tháng 7/1941 dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng, Hội thanh niên cứu quốc Thọ Xuân được hình thành tại làng Phong Cốc - Tổng Thử Cốc (Nay là xã Xuân Minh) - tiền thân của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân ngày nay. Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, lớp lớp các hệ thanh niên Thọ Xuân đã tập hợp xung quanh lá cờ vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, sẵn sàng nghe theo tiếng gọi của Đảng, của Tổ quốc, đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần với tâm niệm: Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà cần hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.

Ảnh: Các thế hệ cán bộ Đoàn huyện Thọ Xuân

Ảnh: CLB cán bộ Đoàn huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa gặp mặt giao lưu với CLB cán bộ Đoàn huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An nhân dịp kỷ niệm 88 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ý thức được sự đau thương và mất mát của dân tộc, hàng ngàn thanh niên Thọ Xuân hăng hái tham gia bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, lực lượng TNXP và tham gia dân công phục vụ chiến trường. Những người ra trận đem theo cả lòng nhiệt huyết và con tim cháy bỏng của lực lượng thanh niên. Những chàng trai, cô gái ở hậu phương luôn làm tốt công tác hậu phương - quân đội, góp phần quan trọng cho những chiến công lẫy lừng của quê hương và của cả dân tộc. Các đoàn viên và thanh niên Thọ Xuân đã tích cực rèn luyện, dũng cảm kiên cư­ờng trong chiến đấu bảo vệ quê hương, hăng hái tòng quân, xây dựng lực lượng quốc phòng. Chỉ tính từ năm 1950 - 1954 đã có 2.375 thanh niên (trong đó có 23 nữ, 537 đảng viên) gia nhập bộ đội chủ lực, tham gia đánh giặc ở các chiến trư­ờng; 365 chiến sỹ (09 nữ, 80 đảng viên) gia nhập bộ đội địa phư­ơng; 350 thanh niên ưu tú gia nhập lực lượng thanh niên xung phong và hàng vạn dân công phục vụ chiến dịch; 259 ngư­ời con của Thọ Xuân đã anh dũng hi sinh trên các chiến trường cho kháng chiến thắng  lợi.

Trong giai đoạn chống Mỹ cứu nư­ớc, phát huy truyền thống quê hương, tiếp bư­ớc cha anh, tuổi trẻ Thọ Xuân với khí thế “ba sẵn sàng” thực sự đi đầu trong mọi phong trào: lao động sản xuất (làm phân, nhân bèo, làm thuỷ lợi, mạnh dạn đư­a tiến bộ KHKT vào lao động sản xuất nông nghiệp và thủ công nghiệp). G­ương mẫu tòng quân, 20 năm chống Mỹ cứu nước Thọ Xuân đã có 14.927 thanh niên gia nhập bộ đội, 10.000 thanh niên xung phong chiến đấu, công tác trên các chiến trường lập công xuất sắc, 05 ng­ười con ư­u tú của Thọ Xuân đã được tuyên dư­ơng anh hùng lực lượng vũ trang đó là: Hoàng Ngọc Chương, Trần Ngọc Mật, Trịnh Minh Đích, Võ Gôm và anh hùng liệt sỹ Hoàng Quý Nam. Toàn huyện đã có 4.000 thanh niên hy sinh vì tổ quốc, 3.366 người hi sinh một phần xư­ơng máu của mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Ở hậu phư­ơng, nhiều đồng chí đoàn viên thanh niên đã trưởng thành từ các phong trào thi đua sôi nổi với khẩu hiệu hành động “Vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội”, các đồng chí ấy đã giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy tổ chức tổ chức Đảng, chính quyền qua các thời kỳ.

Sau chiến tranh, thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và nhà nước, tuổi trẻ Thọ Xuân cùng với toàn dân bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng quê hương thực hiện thành công mọi nhiệm vụ, kế hoạch đã đề ra.

Từ năm 1975 đến năm 1977, Thọ Xuân đã huy động được hơn 4 triệu ngày công để hoàn chỉnh thuỷ nông trên toàn huyện, xây dựng 386 công trình lớn, nhỏ, 101 kênh tưới, 52 kênh tiêu, 20 trạm bơm… mà lực lượng nòng cốt là lớp trẻ. Với sự phát triển hùng hậu cả về số lượng và chất lượng của lực lượng thanh niên, trong những năm 1981 - 1985 nền nông nghiệp Thọ Xuân và thủ công nghiệp tăng lên rõ rệt… là nền tảng vững chắc cho huyện nhà bước vào thời kỳ mới.

Đoàn thanh niên huyện Thọ Xuân tích cực xung kích đi đầu trong các phong trào “Ba xung kích làm chủ tập thể”, tiến quân vào mặt trận sản xuất nông nghiệp, làm nòng cốt đảm nhận các đội chuyên khâu nh­ư: “đội thuỷ lợi 202”, “đội chăn nuôi”, “đội chuyên giống”, “đội sản xuất bèo hoa dâu”… Đồng thời Đoàn đã đảm nhận nhiều công trình trọng điểm của địa phư­ơng như:  công trình Tiêu thuỷ sông Hoàng (5/1978); công trình Tuổi trẻ Lê Đình Chinh xây dựng tuyến đ­ường sắt Yên Thái - Sao Vàng (2/1980); công trình Thanh niên xây dựng khu kinh tế mới Tẩm Viền (1982) v.v… Đặc biệt Đoàn thanh niên đã thực sự là lực lư­ợng đi đầu trong việc thực hiện chỉ thị 100TW về khoán sản phẩm trong nông nghiệp.

Đất nước bước vào công cuộc đổi mới, phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương và các thế hệ đi trước, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân đã tích cực học tập, rèn luyện, lao động, không ngừng tìm tòi, sáng tạo, tổ chức nhiều hoạt động bổ ích, sôi nổi nhằm thu hút đông đảo ĐVTN tham gia hoạt động trong các tổ chức Đoàn. Đoàn thanh niên đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội - Quốc phòng - An ninh, giữ vững chính trị ở địa phương. Các phong trào lớn như : “Học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, “Thanh niên lập nghiệp - Tuổi trẻ giữ nước”, “Thi đua học tập - lao động sáng tạo, xung phong tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” đã được phát động và hưởng ứng sâu rộng, được đại đa số thanh niên địa phương hưởng ứng và ủng hộ cao.

 Đặc biệt tuổi trẻ Thọ Xuân đã tích cực và làm nòng cốt trong việc thực hiện “Khoán 10”; phong trào sản xuất vụ đông và cuộc vận động “Toàn dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền”, “Học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, “Tuổi trẻ Thọ Xuân với nhà ở cho hộ nghèo”, "Tuổi trẻ Thọ Xuân chung tay xây dựng nông thôn mới"… đã được các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân hưởng ứng, tạo điều kiện cho Đoàn tiếp tục phát huy hơn nữa thế mạnh của mình trong thời kỳ CNH - HĐH đất nước.

Bước vào thế kỷ 21 với hành trang là truyền thống vẻ vang của cha anh, với tri thức và sức trẻ, với truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng của quê hương Thọ Xuân anh hùng, tuổi trẻ Thọ Xuân đã và đang viết tiếp những trang sử vàng của các thế hệ cha anh, bởi những chiến công mới trên các mặt trận học tập, công tác, lao động sản xuất. Các phong trào hành động cách mạng của Đoàn, được các cấp bộ Đoàn trong toàn huyện tích cực triển khai và đi vào cuộc sống, đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của TTN. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, văn hoá có sự chuyển biến tích cực cả về nội dung, hình thức và thu được kết quả tốt. Cuộc vận động "Tuổi trẻ Thọ Xuân học tập và làm theo lời Bác" và đợt sinh hoạt chính trị "Tiếp lửa truyền thống- Mãi mãi tuổi 20", được đoàn viên thanh niên toàn huyện nhiệt tình đón nhận. Đặc biệt là việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng phong trào "Đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn" đã tạo được dấu ấn sâu sắc của tuổi trẻ thông qua việc tổ chức "Lễ dâng hương - Thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ", qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức chính trị, củng cố niềm tin, bồi dưỡng lý tưởng cho thế hệ trẻ, tạo lên một khí thế, tinh thần sống đẹp trong thanh niên, được dư luận xã hội đánh giá cao. Các phong trào hành động cách mạng, các chương trình đồng hành với thanh niên, các cuộc vận động Tuổi trẻ Thọ Xuân chung tay xây dựng Nông thôn mới, ”; "Ngày thứ 7 tình nguyện", "Ngày Chủ nhật xanh”.... được triển khai sâu rộng, phát huy được tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ tham gia phát triển kinh tế- xã hội, giữ gìn trật tự an toàn giao thông, bảo vệ môi trường ở địa phương. Đặc biệt có sự kế thừa của phong trào "Ba sẵn sàng", "Năm xung phong" đã được khắc họa sinh động trong thời kỳ mới. Với các đợt thi đua cao điểm trong "Tháng Thanh niên", "Chiến dịch TNTN hè", mỗi năm đã có hàng ngàn thanh niên tham gia các hoạt động tình nguyện với bầu nhiệt huyết đem sức trẻ phụng sự quê hương đất nước và cộng đồng. Qua đó đã xuất hiện nhiều mô hình, tấm gương thanh niên tiên tiến học tập và làm theo lời Bác, nhiều đoàn viên ưu tú đã được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Vai trò, vị trí của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân đã được khẳng định rõ nét, được cấp ủy chính quyền, nhân dân trong huyện ghi nhận, đánh giá cao và luôn được BTV Tỉnh Đoàn Thanh Hóa đánh giá là đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua của tỉnh.

Với những thành tích đã đạt được, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân đã được các cấp, các ngành từ huyện đến Trung ương biểu dương và khen tặng nhiều phần thưởng xứng đáng: trong đó có nhiều năm liên tục được Trung ương Đoàn tặng bằng khen đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua cấp huyện; Cờ luân lưu mang chân dung Bác 3 năm liền 1989 - 1990; Cờ mang chân dung Bác năm 1991; Bằng khen TW Đoàn năm 1992 - 1999; Bằng khen TW Đoàn năm 2002 - 2006; năm 2008 được TW Đoàn tặng cờ đơn thi đua 3 năm liền dẫn đầu phong trào cấp tỉnh; năm 2011 được Tỉnh đoàn tặng cờ đơn vị xuất sắc công tác Đoàn và phong trào TTN cấp huyện 5 năm liền  2007 - 2011; năm 2012 - 2014, 2017 - 2019 được TW Đoàn tặng bằng khen; năm 2016, 2020 được TW Đoàn tặng Cờ thi đua; năm 2015 - 2020 được Tỉnh đoàn tặng cờ thi đua. Đặc biệt năm 2010, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong công tác 3 năm liền 2006 - 2009; năm 2014 Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Thọ Xuân vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động Hạng Ba của chủ tịch nước trao tặng. Từ năm 2016 - 2020 công tác Đoàn và phong trào TTN huyện Thọ Xuân được BCH Tỉnh Đoàn Thanh Hóa đánh giá là đơn vị đứng thứ nhất toàn tỉnh. Đây là sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước về thành quả, sự cống hiến, nỗ lực hết mình của các thế hệ cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của Đoàn thanh niên huyện Thọ Xuân trong thời gian qua.

Có được những thành quả như vậy là nhờ quan tâm của cấp uỷ Đảng, chính quyền, BCH Tỉnh Đoàn Thanh Hoá đã tạo điều kiện cho tuổi trẻ huyện nhà được phát huy vai trò và trách nhiệm của mình để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra.

90 năm một chặng đường, các thế hệ thanh niên Thọ Xuân nối tiếp nhau viết tiếp những trang sử vẻ vang của Đoàn, đó là truyền thống của đội quân xung kích cách mạng sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao….

Huyện Đoàn Thọ Xuân