Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ngày 19/5/1890 trong một gia đình trí thức yêu nước, nguồn gốc nông dân ở làng Kim Liên, huyện
Nam Đàn, tỉnh Nghệ
An, nơi có truyền thống đấu tranh kiên cường chống ách thống trị nặng
nề của thực dân phong kiến. Hoàn cảnh xã hội và giáo dục gia đình đã
ảnh hưởn sâu sắc đến Hồ Chủ tịch ngay từ thời niên thiếu.
Với tinh thần yêu nước nồng nàn, với
sự sáng suốt về chính trị, Người đã bắt đầu suy nghĩ về những nguyên
nhân thành bại của các phong trào yêu nước hồi bấy giờ và quyết tâm đi
tìm con đường đúng đắn để cứu dân, cứu nước.
Tháng 6/1911, Người ra nước ngoài, đi đến
nước Pháp và nhiều nước châu Âu, châu Á, châu Phi, châu Mỹ. Người hòa
mình với những côngnhân và những người dân thuộc địa, vừa lao động để
sống, vừa học tập, nghiên cứu các học thuyết cách mạng. Năm 1917, thắng
lợi vang dội của cách mạng tháng Mười Nga đã đưa Hồ Chủ tịch đến với
chủ nghĩa Mác - Lênin. Ra sức nghiên cứu chủ nghĩa Mác-Lênin, Người đã
nhận rõ đường lối duy nhất đúng đắn để giải phóng dân tộc và giải phóng
xã hội.
Cùng năm ấy, Người thành lập Hội những người Việt
Nam yêu nước để
tập hợp Việt Kiều ở Pháp. Năm 1919, Người gia nhập Đảng Xã hội pháp và
hoạt động trong phong trào công nhân Pháp. Đầu năm đó, Người gửi đến
Hội nghị Véc-xây (Pháp) "Bản yêusách của nhân dân Việt
Nam", đòi Chính phủ Pháp phải thừa nhận các quyền tự do và bình đẳng của dân tộc Việt
Nam.
Tháng 12/1920, trong Đại hội lần thứ 18
của Đảng Xã hội Pháp, Người bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế cộng
sản và tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp. Sự kiện trên đây đánh dấu
bước ngoặt trong đời hoạt động cách mạng của Người, bước ngoa chủ nghĩa
yêu nước đến chủ nghĩa cộng sản
Năm 1921, Người tham gia thành lập Hội
liên hiệp các dân tộc thuộc địa và năm 1922 xuất bản báo "Người cùng
khổ" ở Pháp. Tháng 6/1923, Người từ Pháp đi Liên Xô, nước xã hội chủ
nghĩa đầu tiên trên thế giới, tiếp tục nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin
và tham gia công tác của Quốc tế cộng sản. Cùng năm đó, Người được bầu
vào Đoàn Chủ tịch Quốc tế nông dân. Năm 1924, người dự Đại hội lần thứ
5 của Quốc tế cộng sản và được cử làm Ủy viên Bộ phương Đông, phụ trách
Cục phương Nam, hướng dẫn và xây dựng phong trào cách mạng và phong
trào Cộng sản ở các nước Đông - Nam châu Á. Năm 1925, Người thành lập
Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông
Tháng 6/1925, Người tổ chức Việt Nam Thanh
niên Cách mạng Đồng chí Hội, mà hạt nhân là Cộng sản Đoàn, đồng thời ra
báo Thanh niên và mở lớp huấn luyện đào tạo hàng trăm cán bộ đưa về
nước hoạt động.
Ngày 3/2/1930, Người triệu tập hội nghị
hợp nhất tại Cửu Long (Hương Cảng) để thống nhất các nhóm cộng sản
trong nước thành Đảng Cộng sản Việt
Nam.
Trong thời gian từ 1930 đến 1940, Người ở
nước ngoài tham gia công tác của Quốc tế Cộng sản, đồng thời theo dõi
sát phong trào cách mạng trong nước và có những chị thị quý báu cho Ban
chấp hành Trung ương Đảng ta.
Năm 1941, sau 30 năm hoạt động ở nước
ngoài Người về nước triệu tâp hội nghị n thứ tám của Ban chấp hành
Trung ương Đảng, quyết định đường lối đánh Pháp, đuổi Nhật, thành lập
Mặt trận dân tộc thống nhất lấy tên là Việt Nam độc lập đồng minh (Việt
Minh), gấp rút xây dựng lực lượng, đẩy mạnh phong trào đấu tranh cách
mạng của quần chúng, chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong
cả nước.
Ngày 22/12/1944, Người chỉ thị thành lập
Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân
dân Việt Nam ngày nay và xây dựng căn cứ địa cách mạng.
Tháng 8/1945, trong không khí sôi sục cách
mạng của thời kỳ tiền khởi nghĩa, Người cùng Trung ương triệu tập đại
hội quốc dân ở Tân Trào. Đại hội đã cử Người làm chủ tịch Chính phủ lâm
thời của nước Việt
Nam dân chủ Cộng
hòa. Người đã phát lệnh tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả
nước. Ngày 2/9/1945, Người đọc bản Tuyên ngôn độc lập trước nhân dân cả
nước và nhân dân toàn thế giới thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng
hòa, Nhà nước Công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á
Trong những ngày đầu cách mạng, nước ta có
nhiều khó khăn chồng chất và bị bao vây bốn phía. Nạn đói do phát xít
Nhật - Pháp gây ra đã giết hại hơn hai triệu người Việt
Nam. Tháng 9/1945 câu kết
với các đế quốc Mỹ, Anh và bọn phản động Quốc dân Đảng Trung Quốc, thực
dân Pháp trở lại xâm lược nước ta một lần nữa, âm mưu xóa bỏ mọi thành
quả của Cách mạng tháng Tám.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Ban chấp hành
Trung ương Đảng lãnh đạo toàn dân ra vừa đánh trả bọn thực dân Pháp xâm
lược ở miền Nam, vừa đối phó với bọn phản động Tưởng Giới Thạch ở miền
Bắc.
Hiệp định sơ bộ ngày 6/3/1946 được ký kết
giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Pháp. Quân Tưởng Giới Thạch rút khỏi
miền Bắc Việt
Nam. Quân đội Pháp
mở rộng đánh chiếm miền Nam, kéo ra miền Bắc và lấn dần từng bước ở
miền Bắc, âm mưu tieến tới xóa bỏ Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Trước tình hình ấy, tháng 12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi toàn
quốc kháng chiến và cùng Ban chấp hành Trung ương Đảng lãnh đạo cuộc
kháng chiến toàn dân, toàn diện và lâu dài chống thực dân Pháp đến
thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ (1954).
Tháng 7/1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết. Miền Bắc Việt
Nam được giải phóng. Nhưng một nửa nước ở miền
Nam bị đế quốc Mỹ
biến thành thuộc địa kiểu mới của chúng. Người cùng với Trung ương Đảng
lãnh đạo nhân dân cả nước đồng thời thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược:
cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân ở miền
Nam.
Tháng 9/1960, đại hội lần thứ ba của Đảng
đã họp, thông qua nghị quyết về hai nhiệm vụ chiến lược và bầu đồng chí
Hồ Chí Minh làm Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Đảng. Dưới sự lãnh
đạo của Người và của Ban chấp hành Trung ương đảng, nhân dân ta vừa đẩy
mạnh sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa tiến hành cuộc
kháng chiếng chống Mỹ, cứu nước để bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền
Nam, thống nhất nước nhà và đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Ngày 2/9/1969, Người từ trần, hưởng thọ 79 tuổi.
Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một
cuộc đời trong sáng cao đẹp của một người cộng sản vĩ đại, một anh hùng
dân tộc kiệt xuất, một chiến sĩ quốc tế lỗi lạc, đã đấu tranh không mệt
mỏi và hiến dâng cả đời mình vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lý tưởng cộng
sản chủ nghĩa, vì độc lập, tự do của các dân tộc, vì hòa bình và công
lý trên thế giới.
Cuộc họp lần thứ 24, năm 1987 tổ chức giáo
dục, khoa học và văn hóa của liên hợp quốc UNESCO ra nghị quyết về kỷ
niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh "Anh hùng giải phóng dân
tộc Việt Nam và là một nhà văn hóa lớn" (HỒ CHÍ MINH VIETNAMESE HERO OF
NATIONAL LIBERATION AND GREAT MAN OF CULTURE) vào năm 1990.